Autostrady w Polsce – najważniejsze informacje

Ten artykuł odpowiada na kluczowe pytania dotyczące cen przejazdu autostradami w Polsce oraz zasad ich naliczania. Nie wszystkie odcinki autostrad w Polsce są płatne, nie wszystkie też zostały już wybudowane. Cennik autostrad może różnic się w zależności od typu pojazdu oraz odcinka drogi jaki chcemy przejechać.

Powinieneś wiedzieć:

• przejazd autostradami w Polsce jest płatny. Za poruszanie się nimi płacą kierowcy pojazdów ciężarowych, zawsze i na całej długości,
• kierowcy pojazdów osobowych i lekkich dostawczych do 3,5 tony, motocykli, itp.  płacą tylko za przejazd wybranymi odcinkami autostrad,
• opłaty za przejazd płatnymi odcinkami dróg są naliczane od brami wjazdowej do zjazdowej, bramek może być kilkanaście na jednej autostradzie,
• autostrada posiada bramki główne tzw. PPO (punkt poboru opłat) zlokalizowane bezpośrednio na trasie autostrady oraz bramki wjazdowe i zjazdowe czyli SPO (Stacje Poboru Opłat) zlokalizowane w obrębie autostrady, na drogach dojazdowych,
• jeśli poruszasz się autostradą od początku do końca, skorzystasz z bramek głównych dokonując 1-3 x płatności w zależności kto na danym odcinku pobiera opłaty i jak daleko chcesz dojechać,
• jeśli wjeżdżasz na płatny odcinek autostrady, wnosisz opłatę w SPO i ta analogicznie naliczana jest na określonym odcinki drogi,
• opłaty za przejazd autostradami pobiera koncesjonariusz czyli np. prywatna firma lub państwo czyli Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad,
• odcinki Państwowe są znacznie tańsze niż prywatne, ale prywatne zbudowane są za pieniądze inwestora, który ma prawo nakładać własne ceny, odcinki państwowe budowane są z podatków, opłaty są niższe,
• większość tras autostrad pokrywa się z drogami krajowymi, biegnącymi gdzieś w okolicy, stanowiły one niegdyś główne ciągi komunikacyjne, są bezpłatne, ale poruszanie się nimi to zarówno ograniczenia prędkości ale też liczne oznakowanie zwalniające, wynikające np. z przejazdu przez miejscowości, skrzyżowania, itp.
• drogi ekspresowe nie mają pokrycia z trasami autostrad, wspólnie tworzą nową siatkę głównych dróg w kraju, alternatywnie równolegle można dojechać do celu korzystając z dróg wojewódzkich,
• autostrada A2 ma najbardziej złożony system płatności, jadąc całą trasę pokonamy 6 bramek, dokonamy 4 razy płatności, a  sama opłata jest taka sama dla pojazdów osobowych jak i motocykli (5 zł różnicy).

Do kluczowych problemów z poruszaniem się po polskich autostradach zaliczyć możemy duże natężenie ruchu, niewydajny system poboru opłat, bardzo dużą liczbę wypadków oraz nieodpowiedzialne zachowanie kierowców. Stan autostrad pozwala na bezpieczne poruszanie się, chociaż wiele autostrad w bardzo szybkim czasie od oddania wymaga regularnych remontów.

Budujemy sieć autostrad w Polsce

Sieć autostrad w naszym kraju cały czas rozwija się, możemy narzekać że nie jest ona kompletna, tak samo jak siatka dróg ekspresowych, ale dla większości użytkowników już dziś pozwala na swobodne poruszanie się.

Przykładowo:

• przejazd z Katowic do Szczecina i dalej w kierunku morza zajmuje obecnie około 6h i jest to czas, który można jeszcze skrócić wykorzystując potencjał Autostrady A4 i drogi ekspresowej S3, a nawet S6 jeśli kierujemy się w stronę Kołobrzegu (nie namawiam do przekraczania prędkości). Daje nam to średnią prędkość około 110 km/h na całej trasie, która w chwili redagowania artykułu (lipiec 2020) ma tylko jeden słaby punkt w postaci niedokończonego odcinka drogi S3 w okolicach Polkowic. Autostrada A4 jest płatna prawie w całości od Wrocławia do Krakowa (z małym wyjątkiem),
• Nieco inaczej sytuacja wygląda w przypadku Autostrady A1  – z Katowic do Gdańska dojedziemy w niecałe 5h pokonując ponad 500 km trasę, tu jednak buduje się odcinek między Częstochową a Piotrkowem Trybunalskim. Autostrada A1 jest płatna na odcinku od Torunia do Gdańska,
• autostrada A2 łączy z kolei wschód z zachodem przez stolicę Polski. Od granicy z Niemcami dojedziemy gotową autostradą do samej Warszawy a w ciągu najbliższych lat do Terespolu. Autostrada A2 jest płatna na prawie całym odcinku od granicy zachodniej do samej Łodzi,
• w trakcie budowy jest także droga ekspresowa S6 która swój początek ma pod Goleniowem  i będzie ona stanowiła ważny ciąg komunikacyjny z Niemiec w stronę Gdańska, który swój początek znajdzie na autostradzie A6 pod Szczecinem.
• najkrótszą autostradą jest A8 która jest raczej obwodnicą Wrocławia, nie mniej uzyskała status autostrady, a dokładnie Autostradowej Obwodnicy Wrocławia.

Możemy w ten sposób zauważyć, że w Polsce aktywnych jest 5 autostrad z czego 3 odgrywają ważną rolę w sieci komunikacyjnej. Autostrady A1, A2 oraz A4 to ważne szlaki komunikacyjne wspierane przez drogi ekspresowe. Autostrady A6 i A8 chociaż krótkie, także są ważne gdyż łączą ze sobą inne autostrady z drogami ekspresowymi. Ich obecność jest ważna, ale trudno mówić o kluczowej roli w budowaniu sieci Autostrad. Chociaż niewykluczone, że Autostrada A6 i A8 z czasem doczekają się rozwoju.

Mapa autostrad w Polsce i planowanie podróży

Mapę stanu budowy dróg ekspresowych i autostrad w Polsce znajdziesz m.in. pod adresem: http://ssc.siskom.waw.pl/ Mapa jest na bieżąco aktualizowana dlatego jest bardzo wiarygodna. Dodatkowe informacje dostępne są także m.in. na stronach https://www.gddkia.gov.pl/ – tu także prowadzony jest serwis dla kierowców, a w raz z nim informacje o utrudnieniach w ruchu, pomoc i cennik autostrad.

Planując przejazd autostradami i drogami ekspresowymi należy pamiętać, że drogi te stanowią kluczowe szlaki komunikacyjne i a ich zagęszczenie jest duże w skali całej drogowej mapy Polski. Może okazać się że dla wielu regionów kraju, dojazd do celu będzie korzystniejszy za pośrednictwem dróg wojewódzkich. Niekiedy nadłożenie drogi autostradą i drogą ekspresową okaże się nie tylko oszczędnością czasu ale zwiększeniem komfortu jazdy.

Przykład:

• Z Katowic do Koszalina najkorzystniejszą trasą jest przejazd Autostradą A4 oraz drogą ekspresową S3, następnie S6. Zajmie nam to około 6h i pokonamy ponad 700 km. Możemy także skorzystać z Autostrady A1 i kierować się od Torunia przez Bydgoszcz w stronę Koszalina. Ten odcinek liczy 600 km, a jego pokonanie to około 7h w 1/3 drogami wojewódzkimi,
• kierowcy ruszający z Wrocławia często zamiast drogi ekspresowej S3 wybierają niemieckie autostrady, chociaż jest to wybór nieuzasadniony, gdyż jest to nie tylko nadrobienie ponad 100 km drogi ale i ponad godzinę dodatkowej jazdy, podczas gdy droga S3 umożliwia praktycznie bez przeszkód jazdę z wysoką prędkością i użyciem tempomatu.